รีวิวหนัง Birdman มายาดาว | จิกกัดเจ็บแสบ long take แซ่บมาก

เก็บหนังที่มีชื่อเข้าชิงหนังยอดเยี่ยมออสการ์ปีนี้มาหลายต่อหลายเรื่อง ใกล้จะถึงงานประกาศผลรางวัลเข้ามาทุกขณะ และเหลือหนังเรื่องสุดท้ายที่จะได้เข้ามาฉายในเมืองไทย ซึ่งหลังจากดูเรื่องนี้จบก็น่าจะพอตอบกับตัวเองได้แล้ว หนังเรื่องใดที่เราหวังจะให้ได้รางวัล Best Picture บนเวทีออสการ์มากที่สุด แล้ววันนี้ก็มาถึง… เวลาของการรับชม หนังที่เข้าชิงมากสาขาที่สุด (9 สาขาด้วยกัน) อย่าง ‘Birdman มายาดาว’

ก่อนหน้านี้ ไม่คิดว่าหนังเรื่องจะสุดยอดขนาดไหน แต่หลังจากดูไปแล้ว ยอมรับเลยว่า หนังเรื่องอื่นที่ว่าเจ๋งแล้ว เจอ Birdman เล่นท่ายากเข้าไป หงายเก๋งกันเป็นแถบ

ถ้าจะให้เล่าสั้นๆ ‘มายาดาว’ เป็นเรื่องของการดิ้นรนของอดีตดาราดังที่อยากกลับมาถูกจดจำอีกครั้งในหนทางบรอดเวย์ เรื่องราวของ ริกเกน ทอมสัน (Michael Keaton) ชายผู้เข้าสู่ความสูงวัยที่เคยผ่านบทโดดเด่นในหนังซูเปอร์ฮีโร่ แต่เขากลับไม่สานต่อทางเดิม จนชีวิตตกต่ำแต่จมไม่ลงคิดอาจหาญขึ้นสู่พื้นที่จุดสนใจของผู้คนอีกครั้ง ด้วยการทุ่มเททุกอย่างที่มีเพื่อสร้างละครบรอดเวย์ที่ตัวเองทั้งดัดแปลงบท กำกับ และแสดงเอง

หากแต่เมื่อใดก็ตามที่เขาอยู่คนเดียว อีกตัวตนจะคอยแทรกเข้ามาในความคิดของเขาอยู่เสมอ

มันคือมนุษย์นกที่คอยจะพูดโต้ตอบกับเขาอยู่บ่อยครั้ง เบิร์ดแมนที่ริกเกนเคยสวมบทบาทนี้ในหนังที่โด่งดังเมื่อยี่สิบปีก่อน แต่ตอนนี้เขาตกอับ และกำลังไขว่คว้าโอกาสที่จะกลับไปยืนอยู่บนพื้นที่ที่ผู้คนจดจำเขาได้อีกครั้ง แต่ดูเหมือนอุปสรรคในการสร้างละครเรื่องจะยังไม่ยอมจบสิ้น ในแต่ละวันปัญหาใหม่ๆ จะมีเข้ามาตลอดเวลา ทั้งปัญหากับผู้ร่วมงานและกับครอบครัวของเขาเอง นี่จึงมิใช่หนังซูเปอร์ฮีโร่แอ็คชั่น..มันสาดดด

แต่เป็นหนังดราม้าดราม่าที่มีวิธีการเล่าที่ไม่เหมือนใคร

ผู้กำกับอย่าง Alejandro G. Iñárritu (‘Biutiful’, ‘Babel’, ’21 Grams’) เลือกที่จะใช้การถ่ายทำในแบบ long shot ตลอดทั้งเรื่อง หากแต่ไม่ได้ถ่ายทำยาวตั้งแต่ต้นยันจบ แต่ก็ใช้ไปเพียง 16 คัทเท่านั้นในหนังความยาวเกือบ 2 ชั่วโมง ถ่ายทำกันเพียง 2 เดือน (รวมการซ้อม) และตัดต่ออีกเพียง 2 สัปดาห์ นับเป็นเวลาสั้นมากสำหรับการสร้างหนังสักเรื่องหนึ่ง ก็ต้องนับถือในความกล้าและการจัดการที่ดีเยี่ยม อีกทั้งความพร้อมและความสามารถด้านการแสดงของเหล่านักแสดงทุกคนเช่นกัน

แม้ ‘มายาดาว’ จะเป็นหนังดราม่า แต่ก็ไม่ได้ขับเน้นเพื่อสร้างอารมณ์ร่วมสำหรับคนดูแต่อย่างใด ดังจะเห็นเราแทบไม่เคยต้องร้องไห้สะอึกสะอื้นไปกับเรื่องราวและบทพูดของตัวละคร หากแต่เป็นการรับรู้ถึงแง่มุมเบื้องหลังของวงการละครบรอดเวย์ทั้งหน้าและหลังเวที ว่ามันจะเกิดอะไรขึ้นได้บ้าง หนังสอดใส่มาทั้งหมดเพื่อจิกกัดเหน็บแนมวงการมายาได้อย่างแสบๆ คันๆ ไล่เรียงไปตั้งแต่ เบื้องหลังการทำงานของนักแสดง ดราม่าระหว่างนักแสดงด้วยกัน ชีวิตส่วนตัวของนักแสดง จิกกัดไปถึงวงการหนังฮอลลีวูด พาดพิงไปถึงรายชื่อนักแสดงบางส่วนที่ไม่ได้มาร่วมงานในหนังเรื่องนี้ ด่ากราดไปถึงนักวิจารณ์ รวมไปถึงการเล่าอะไรที่ดูเหนือธรรมชาติ และอะไรที่ดู “จิตๆ” โดยมีตัวละครที่วนเวียนอยู่ในหัวตัวเอก

มันจึงเป็นเหมือน ‘Black Swan’ ในแบบผู้ชายนั่นเอง

การดำเนินเรื่องที่ใช้การถ่ายทำแบบลองเทคนี้ ต้องเรียกว่า นักแสดงต้องซักซ้อมกันมาอย่างดี แถมนักแสดงต้องจำบทกันแม่น สมาธิต้องไม่หลุด เพราะมันจะเสียไปทั้งเทคเลยทีเดียว ทุกอย่างในฉากนั้นๆ จะต้องจัดเตรียมไว้อย่างไม่มีผิดพลาด นับถือจริงๆ ในจุดนี้

หนังเรื่องนี้ นอกจากมี Michael Keaton แล้วก็ยังมีทั้ง Edward Norton, Emma Stone, Zach Galifianakis และ Naomi Watts ทั้งนอร์ตันและสโตนต่างได้รับบทสมทบและทำหน้าที่ได้อย่างยอดเยี่ยม โดยเฉพาะฉากที่เอมม่า สโตน ระเบิดอารมณ์ใส่ริกเกน พ่อของเธอ ฉากนั้น นับว่าสุดยอดมากฉากหนึ่งทีเดียว หนังเลือกคีตันส่วนหนึ่งเพราะเขาเคยแสดงเป็น “แบทแมน” มาก่อน หนังจึงดูจิกกัดคีตันเองด้วย

นอกจากนี้ ‘มายาดาว’ ยังรวยในอารมณ์ขัน สร้างเสียงหัวเราะได้อยู่เรื่อยๆ กับมุกจิกกัดเสียดสีนี่แหละ ที่สำคัญคือ นอกจากถ่ายแบบลองเทคแล้ว ดนตรีประกอบก็ยังแซ่บไม่แพ้กัน เมื่อเลือกที่จะใช้การตีกลองกันสดๆ เป็นดนตรีประกอบ และยังปรากฎอยู่ในเฟรมอีกต่างหาก บทพูดไม่ต้องห่วงเลยว่า มันเยอะมากจนอ่านซับไตเติลแทบไม่ทัน และคิดว่าต้องมีซ้ำครั้งสองครั้งสามตามมาอย่างแน่นอน

นี่คงเป็นหนังที่ ‘ร้ายกาจ’ ในทุกมิติของการสร้าง แซ่บจนรู้สึกว่า นี่คือหนังที่เล่น ‘ท่ายาก’ จนแทบจะกินหนังอีกหลายเรื่องที่มีชื่อเข้าชิงออสการ์ในปีนี้ น่าสนใจว่า

ในรายชื่อเข้าชิง 9 สาขานั้น ‘Birdman: or (The Unexpected Virtue of Ignorance)’ จะคว้ามาได้มากน้อยสักเท่าใด

ชื่อภาพยนตร์: Birdman / Birdman: or (The Unexpected Virtue of Ignorance) / มายาดาว
ผู้กำกับภาพยนตร์: Alejandro González Iñárritu (as Alejandro G. Iñárritu)
ผู้เขียนบทภาพยนตร์: Alejandro González Iñárritu (as Alejandro G. Iñárritu) , Nicolás Giacobone,
นักแสดงนำ: Michael Keaton, Zach Galifianakis, Edward Norton, Emma Stone, Naomi Watts, Andrea Riseborough
แนว/ประเภท: Comedy, Drama
ความยาว: 119 นาที
เรท: ไทย/ , MPAA/R
สัดส่วนภาพ: 1.85 : 1
ประเทศ: สหรัฐอเมริกา
วันเข้าฉายในประเทศไทย: 19 กุมภาพันธ์ 2558
ผู้ผลิต/ผู้จัดจำหน่าย/สตูดิโอ: New Regency Pictures, M Prods, Grisbi Productions, Le