หนังสารคดีบางเรื่องก็ไม่ได้มุ่งเน้นในเรื่องการท่องเที่ยวเป็นหลัก ไม่ก็ไม่ได้มุ่งเน้นจะเล่าในมุมที่คนอยากไปเที่ยวจะต้องการรู้ หากแต่เล่าในมุมมองอื่นที่ทำให้เราเข้าความเป็นความเป็นเมืองๆ นั้น อย่างเช่นอิสตันบูลในตุรกีเมืองนี้มีแมวอยู่เยอะ มันจึงกลายเป็นหนังสารคดีอย่าง ‘Kedi’ ที่แปลว่า ‘แมว’
ผมไม่เคยไปอิสตันบูล ดูหนังสารคดีเรื่องนี้จบ มีความรู้สึกอยากไปขึ้นมาทันทีครับ หนังเล่าเรื่องราวของแมวกับคนในเมืองใหญ่ พาเราลัดเลาะตามตรอกซอกซอยไปพบกับเจ้าเหมียวต่างพันธุ์ที่ต่างมีบุคลิกและนิสัยต่างกันคนละขั้ว
แต่ยังไงก็ยังเป็นแมวอยู่ดีแหละครับ…
เรื่องย่อหนัง ‘Kedi’
เมื่อ Documentary Club ร่วมกับ SF Cinema เลือกภาพยนตร์สารคดีเกี่ยวกับแมวในเมืองอิสตันบูล ประเทศตุรกี มาฉายให้คนไทยได้ดูกันในโรงหนัง
นี่คือการสัมผัสประสบการณ์ของการเป็นแมวในอิสตันบูลอย่างแท้จริง
ภาพยนตร์สารคดีเรื่องนี้ที่จะพาคุณไปพบกับแมวหลายๆ ตัวที่ต่างบุคลิกกันไป และแต่ละตัวก็จะมีมนุษย์ที่คอยดูแลหรือให้ความช่วยเหลืออยู่ ได้รู้จักกับเมืองอิสตันบูลในมุมที่แตกต่างไม่ว่าคุณจะเคยไปเยือนที่นั่นหรือไม่ก็ตาม
ด้วยสารคดีที่แค่แว้บแรกก็เข้าใจในทันทีว่าคนทำต้องเป็น “ทาสแมว”
รีวิวหนัง ‘Kedi’
ความยาวของหนังสารคดีเรื่องนี้ยาวเพียง 80 นาทีเท่านั้น ด้วยเรื่องราวที่ถ่ายทำและตัดต่อมาอย่างพิถึพิถัน ไม่ว่าจะเป็นทาสแมวหรือไม่ ก็น่าจะดูหนังเรื่องนี้จบอย่างไม่ยากเย็น
เหมือนสารคดีท่องเที่ยวเปิดมุมเมืองในมุมมองที่แตกต่าง
หนังดำเนินเรื่องด้วยภาพสลับไปกับคำบอกเล่าของมนุษย์บางคนในเมืองอิสตันบูลที่ใกล้ชิดหรือเกี่ยวพันในด้านใดด้านหนึ่งกับแมว ภาพของเมืองที่หลากหลาย ทั้งมุมมองของโดรนที่เห็นเมืองในมุมกว้างจากด้านบน มุมมองจากเรือที่แล่นอยู่นอกชายฝั่ง
และมุมมองตามซอกเล็กซอกน้อยในเมือง
และเมื่อเราติดตามแมวเหมียวไป เราก็จะได้พบกับมุมมองอื่นๆ เพิ่มขึ้นมาอีก ไม่ว่าจะเป็นมุมมองของเจ้าเหมียวที่อยู่ระดับเรี่ยพื้นมากกว่าคนเรา หรือแม้แต่ในทางระบายน้ำซึ่งคงไม่มีมนุษย์หน้าไหนเคยล้ำเข้าไปเพราะเราไม่ได้ตัวเล็กเท่าแมว
นอกจากการถ่ายทำพฤติกรรมแมวที่ค่อนข้างน่าทึ่งแล้ว ก็ยังมีดนตรีประกอบสุดเพราะที่ชักชวนให้ยิ่งรู้สึกฟินกับเมืองสวยๆ ในมุมต่างๆ และกับเจ้าแมวเหมียวที่มีบุคลิกเฉพาะตัว เป็นสีสันที่ไปกันได้ดีกับเมืองชายทะเล ที่แมวกับหมาอยู่กันได้อย่างสันติ
ขณะที่แมวดูจะได้รับสิทธิมากกว่าในด้านของอิสระในการใช้ชีวิต มันไม่จำเป็นต้องมีเจ้าของ ไม่จำเป็นต้องมีเจ้านาย มันสามารถดำรงชีวิตอยู่ได้
โดยอาศัยความช่วยเหลือจากเจ้าพวกมนุษย์บ้าง…นิดหน่อย
แมวบุคลิกแตกต่างหลากหลาย ทึ่งในการถ่ายทำ
การเล่าที่นับว่าเป็นส่วนสำคัญที่สร้างความประทับใจให้กับผู้ชม ก็คือ การเล่าถึงตัวละครแมวทั้งหลายที่มีบุคลิกและลักษณะนิสัยเฉพาะที่แตกต่างกัน หนังใช้วิธีการค่อยๆ เล่าถึงไปทีละตัว
หนังใช้ภาพเล่าเรื่องเยอะมากทีเดียว โดยเฉพาะในพาร์ทที่แมวจะเล่าเรื่องของตัวเอง ไม่ว่าจะเป็นแมวที่เก่งในการขอ อาหารที่ได้มันจะคาบมาเพื่อเลี้ยงดูลูกๆ ของมัน แมวบางตัวจะคอยทำตัวเป็นเจ้าถิ่น วางก้ามโตไม่เลือกหน้าขนาดหมายังต้องกลัว บ้างก็มีความเป็นส่วนตัวสูง ออกลูกก็ยังไม่ยอมให้มนุษย์ที่ดูแลมันได้เห็น บางตัวเสียอีก เป็นตัวเมียแท้ๆ แต่ดุจนใครก็เข้าใกล้ไม่ได้ คุณชายบางตัวก็วางมาดผู้ดี แต่ถ้าเจอของโปรดก็เสียอาการไปเหมือนกัน
และอีกสาระพัดบุคลิกที่ทั้งน่ารัก และแสนฮา พาเราหัวเราะคิกคักตาม
และในเมื่อแมวมันบอกเรื่องราวเองไม่ได้ จึงต้องใช้มนุษย์ผู้ที่คลุกคลีกับมันมากที่สุดมาช่วยเล่าต่อ นั่นทำให้เราได้เห็นถึงการอยู่อาศัยร่วมกันในเมืองใหญ่ และทำให้เราได้พบถึงการมีอยู่ของมันที่ยาวนานและมีความเป็นมา
ทึ่งในหลายช็อตของการถ่ายทำ เหมือนเจ้าเหมียวจะรู้มุมกล้อง บางตัวจิกใส่กล้องก็มี หรือบางทีพฤติกรรมเดียวของมันถูกเก็บภาพไว้ทุกมุมมองจนอึ้งว่าทีมงานใช้กล้องกี่ตัวกันแน่ และต้องเฝ้าสังเกตพฤติกรรมมันนานขนาดไหน
กว่าจะเข้าใจว่าแมวต้องทำสิ่งนั้นสิ่งนี้ตามมุมกล้องที่ต้องการ
การอยู่ร่วมกันของมนุษย์กับแมวในเมืองอิสตันบูล
นอกจากเราจะได้ทำความรู้จักกับแมวแต่ละตัวที่โดดเด่นในแนวทางของตัวเองแล้ว เราก็ยังได้พบว่า มนุษย์อิสตันบูลค้นพบว่าแมวมีบางอย่างที่เหนือกว่าหมา พวกมันอยู่ที่นั่นมานานแล้ว แต่พวกมันยังมีบางอย่างที่มนุษย์ต้องพึ่งพามันด้วย
พวกมันไม่ได้มองมนุษย์เป็นพระเจ้า หากแต่เป็นเหมือนอีกสิ่งมีชีวิตที่ต่างต้องพึ่งพาอาศัยกัน มนุษย์อาจต้องการประโยชน์จากพวกมันในการจับหนูที่น่ารังเกียจ แต่มันก็อยู่เพื่อประโยชน์บางอย่างที่จะได้จากพวกเราด้วยเช่นกัน
มันไม่ใช่สัตว์ที่ต้องเข้าใจเรา แต่เราต่างหากที่ต้องเข้าใจมัน
มีบางมุมที่ทำให้รู้สึกว่า แมวเป็นที่พึ่งพาทางใจสำหรับมนุษย์มากกว่าที่คิด การดูแลแมว ใกล้ชิดกับแมวสามารถช่วยบำบัดจิตใจกับผู้มีปัญหาอย่างโรคซึมเศร้าได้ มันจึงไม่ได้มีแค่มุมน่ารัก หรือแค่มีขนฟูน่าลูบคลำเท่านั้น มันยังช่วยให้หลายคนหายจากโรคบางอย่างได้อีกด้วย
เป็นแง่มุมของการอยู่ร่วมกันที่เราอาจไม่ทันได้คิดถึง และนั่นทำให้อิสตันบูลยังคงเป็นเมืองแมวต่อไป
ที่สักวัน… อาจเป็นเราที่ได้ไปเยือนบ้างก็เป็นได้
ชื่อภาพยนตร์: Kedi / เมืองแมว
ผู้กำกับภาพยนตร์: Ceyda Torun
ผู้เขียนบทภาพยนตร์:
นักแสดงนำ: Bülent Üstün
ความยาว: 79 นาที
แนว/ประเภท: Documentary
อัตราส่วนภาพ:
เรท: ไทย/, MPAA/
วันที่เข้าฉายในประเทศไทย: 8 มิถุนายน 2560 ในเครือ SF เท่านั้น
สตูดิโอ/ผู้สร้าง/ผู้จัดจำหน่าย: Termite Films, Documentary Club
